Over burn-out gesproken. Hierover is al heel veel geschreven.
Te veel. Tijd voor een samenvatting. In hoofdlijnen een uitleg. Daar had ik behoefte aan. Voor mijn eindverslag voor massagetherapie heb ik een scriptie geschreven over mannen met burn-out.

In dit artikel worden de volgende onderwerpen besproken:

• Wat is de definitie
• Hoe herken de klachten?
• Wanneer heb je een burn-out?
• Wat zijn de oorzaken?

Wat is een burn-out?

De term ‘burn-out’ is geboren in Amerika in de jaren zeventig. Een groot aantal zorgmedewerkers voelen zich ‘burned-out’.
Pas in de jaren negentig is deze term door wetenschappers gebruikt om een verzameling van klachten te benoemen.

Tot op heden zijn medici nog steeds op zoek naar een goede medische definitie.
Overigens wordt burn-out door wereldgezondheidsorganisatie (WHO) niet erkend als beroepsziekte, maar als een ‘werkfenomeen’. 

De volgende definitie is opgenomen in de richtlijn voor eerstelijns professionals geschreven door psychologen, huisartsen en bedrijfsartsen. Deze definitie wordt ook door de GGZ gebruikt.

De definitie:

Burn-out is een vorm van langdurige overspanning. Dus de klachten zijn langer dan 6 maanden geleden begonnen. Daarnaast staat het gevoel van moeheid en uitputting sterk op de voorgrond. 

Definitie in hoofdlijnen:

• Je voelt je overspannen
• Klachten duren langer dan 6 maanden
• Je voelt je dagelijks vermoeid en uitgeput, zowel lichamelijk als mentaal / geestelijk.
• De klachten en gevoelens overheersen de hele dag

Kenmerken van overspannen zijn:

Volgens onderzoekers ben je overspannen, wanneer je minstens drie van de volgende symptomen ervaart:

• Vermoeidheid
• Slapeloosheid
• Snel geprikkeld
• Veel piekeren
• Snel opgejaagd zijn
• Concentratieproblemen en moeite om dingen te onthouden
• Je kan niet meer goed tegen lawaai of drukte
• Je hebt stemmingswisselingen

Verder heb je last van onderstaande gevoelens:

• Gevoel machteloos en de controle verliest
• Je kan niet omgaan met stress in het dagelijks leven
• Je ervaart negatieve gevoelens op je werk en in je privé 

Verder weet je zeker dat je geen andere psychiatrische ziekte die bovenstaande gevoelens veroorzaken. 

Hoe herken je een burn-out bij jezelf? 

Goeie vraag.
Want overspannen zijn en burn-out lijken erg veel op elkaar.
Het verschil tussen beiden zit o.a. de duur van de klachten en de overheersende vermoeidheid gedurende de dag.  Misschien herken je de klachten met behulp van onderstaande kernsymptomen:

• Je voelt dat je op bent zowel fysiek als psychisch.
  • Fysiek voelt het als je lichaam moe is
  • Psychologisch ervaar je dit als “je op en leeg voelen”
• Je verliest controle over je denkvermogen die uit zich o.a.:
  • Geheugenproblemen
  • Moeite met aandacht of concentratie
• Je emoties worden heftiger en je kan jezelf niet makkelijker beheersen zoals:
  • Woede 
  • Huilbuien
  • Depressieve klachten
• Je werkt op automatische piloot en je ervaart geen plezier in je werk of andere activiteiten
• Je hebt last van spanningsklachten zoals fysiek als psychisch zoals:
  • Fysiek spanningsklachten: Spierspanning, hoofdpijnen, slecht slapen
  • Psychisch: piekeren, rusteloos, gejaagd voelen etc.

Wil je meer weten wat spanning en stress nog meer met je doet? Lees dit artikel.

Wanneer heb je een burn-out?

Het is niet zo dat je alle kernsymptomen of klachten moet ervaren om van een burn-out te spreken.  Deze kernsymptomen duiden dat je mogelijke burn-out hebt.  

Voor een goede diagnose neem je eerst contact op met je huisarts. De huisarts kan aan de hand van je klachten nader onderzoeken wat er precies speelt.

Wel of geen burn-out?

Soms worden bepaalde klachten in de volksmond burn-out genoemd. Terwijl het ook een flinke depressie kan zijn. Zoals beschreven: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/verwarring-rond-burn-out-maakt-diagnose-lastig.htm

Mogelijke andere diagnoses bij vergelijkbare klachten kunnen zijn:

• Depressie 
• Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS)
• Overspannen
• Angststoornis

Het is essentieel om een goede diagnose te krijgen. Waarom? Je loopt het gevaar dat je behandelplan niet aansluit met je diagnose. Daarnaast helpt een diagnose ook in het genezingsproces.

Oorzaken van burn-out 

De oorzaken van burn-out worden vanuit verschillende invalshoeken benaderd. 
Vanuit de richtlijn wordt gesteld dat burn-out/overspanning voortkomt door overmaat aan stress(oren) in combinatie met relatie onvermogen om dit te hanteren. Burn-out wordt vaak geassocieerd met overbelasting en andere problemen in het werk en met langdurige vermoeidheid en uitputting.  

Er zijn verschillende factoren die een rol spelen bij het veroorzaken van een burn-out. Vaak is het een combinatie van factoren. De wetenschappers Schaufeli en Bakker hebben de volgende drie factoren gebaseerd dat burn-out alleen werk gerelateerd is:  

• Factoren in de werkomgeving
• Persoonlijkheidskenmerken
• Maatschappelijke ontwikkelingen

In het boek “Holistische aanpak Burn-out” wordt de “Maatschappelijke ontwikkelingen” vervangen door privé gerelateerde factoren. Daarmee verschuift het accent van maatschappelijke ontwikkelingen naar privé factoren zoals overlijden van partner, echtscheiding, scheiding werk en thuis. (Streefkerk & Bont, 2016)